KUSURSUZ SORUMLULUK

6098 sayılı Borçlar Kanunu KUSURSUZ SORUMLULUK

İçerik :

1- Kusursuz  Sorumluluk

2-Kaçınılmazlık

3-Hakkaniyet Sorumluluğu

4-Adam Çalıştıranın Sorumluluğu

Kusursuz Sorumluluk :

-İş verenin kusura dayalı sorumluluğu asıl olmakla birlikte; kimi durumlarda kusura dayanılmaksızın sorumlu tutulması gerekmiştir.

-Gerçekten,çalışma hayatında sık sık karşılaşıldığı üzere oluşan iş kazaları ve meslek hastalıklarında; işverenin kusuru saptanamamakta veya zararlandırıcı sonuçlar,alınan tüm tedbirlere rağmen meydana gelmektedir.

-6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda kusursuz sorumluluk halleri üç grupta düzenlenmiştir. Bunlar “hakkaniyet sorumluluğu”, “özen sorumluluğu” ve “tehlike sorumluluğu ve denkleştirme” olarak ele alınmıştır.

-Özen sorumluluğu da “adam çalıştıranın sorumluluğu”, “hayvan bulunduranın sorumluluğu” ve “yapı malikinin sorumluluğu” olarak kendi içinde üçe ayrılmaktadır.

-Sosyal,ekonomik ve kültürel alanda meydana gelen gelişmeler nedeniyle akdi sorumluluğun da yetersiz kalması üzerine Yargıtay, son uygulamalarında istikrarlı şekilde tehlike sorumluluğu görüşünü kabul etmektedir.

-Tehlike sorumluluğu en ağır bir kusursuz sorumluluk halini oluşturmaktadır.

Kaçınılmazlık :

-Öte yandan, kimi zararlandırıcı olaylar “kaçınılmazlık” olarak tanımlanan durumlarda meydana gelmektedir.

-Kaçınılmazlık kavramı; mevzuatın öngördüğü tüm önlemlerin alınmış olduğu durumlarda dahi önlenmesi mümkün olmayan durum ve sonuçları ifade eder.

-Bu gibi durumlarda dahi işverenin sorumlu olduğu açıkça kabul edilmektedir.

Yargıtay bir başka kararında kaçınılmazlığı şu şekilde belirlemiştir:

-“Kaçınılmazlık”; olayın meydana geldiği tarihte, geçerli bilimsel ve teknik kurallar gereğince alınacak tüm önlemlere rağmen, zararın kısmen ya da tüm olarak meydana geldiği durumudur.

6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Madde: 65

Kusursuz Sorumluluk

Hakkaniyet sorumluluğu

-Hakkaniyet gerektiriyorsa; hâkim, ayırt etme gücü bulunmayan kişinin verdiği zararın,tamamen veya kısmen giderilmesine karar verir.

-Güçsüz bulunan ve emeği ile geçinmek zorunda bulunan zarar görenlerin zararlarının karşılanması yönünde yeni ilkeler ortaya çıkmış, “tehlike sorumluluğu” denilen bu sorumluluk yanında “kaçınılmazlık” durumunda da işverenlerin sorumluluğu kabul edilmiştir.

6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Madde: 66

Özen sorumluluğu

Adam çalıştıranın sorumluluğu

-Adam çalıştıran, çalışanın, kendisine verilen işin yapılması sırasında başkalarına verdiği zararı gidermekle yükümlüdür.

-Adam çalıştıran, çalışanını seçerken, işiyle ilgili talimat verirken, gözetim ve denetimde bulunurken, zararın doğmasını engellemek için gerekli özeni gösterdiğini ispat ederse, sorumlu olmaz.

-Bir işletmede adam çalıştıran, işletmenin çalışma düzeninin zararın doğmasını önlemeye elverişli olduğunu ispat etmedikçe, o işletmenin faaliyetleri dolayısıyla sebep olunan zararı gidermekle yükümlüdür.

-Adam çalıştıran, ödediği tazminat için, zarar veren çalışana, ancak onun bizzat sorumlu olduğu ölçüde rücu hakkına sahiptir.

-6098 sayılı Borçlar Kanunu’nun 66. maddesine göre adam çalıştıran, çalışanını seçerken, işiyle ilgili talimat verirken, gözetim ve denetimde bulunurken,zararın doğmasını engellemek için ancak gerekli özeni gösterdiğini ispat ederse sorumlu olmayacağı düzenlenmiştir.

-Maddenin yeni bir düzenleme olan üçüncü fıkrasında ise, sahibi olduğu işletmede adam çalıştıranın, işletmenin çalışma düzeninin zararın doğmasını önlemeye elverişli olduğunu ispat edemezse, o işletmenin faaliyetleri dolayısıyla sebep olunan zararı gidermekle yükümlü olduğu öngörülmüştür.

-Böylece,işletmesinde zararın doğmasını önlemeye elverişli bir çalışma düzeni kurduğunu ispat edemeyen adam çalıştıranların, 65. maddenin ikinci fıkrasından yararlanamayacakları kabul edilmiş olmaktadır.

-Gerekçede de üçüncü fıkradaki ispat sağlanmadıkça, ikinci fıkradaki kurtuluş kanıtının kullanılamayacağı belirtilmiştir.